Andre Mari Amper

Fransuz fizigi va matematigi, fizikaning yangi sohasi –elektrodinamikaning asoschilaridan biri Andre Mari Amper Lion shahrida tug’ildi.

U keng ko’lamda ma’lumot oldi: chet tillarni, matematikani, tabiiy fanlarni o’rgandi. Amper D. Didro va J. L. D Alamberlar mashhur «Ensiklopediya» sining 20 tomini, L. Eyler, D. Bernulli, J. L. Lagranjning ilmiy ishlarini o’qib chiqdi.

Amorf holati

Rentgen nurlari yordamida zarralari suyuqlikdagidek tartibsiz joylashgan qattiq moddalar mavjudligini aniqlash mumkin bo’ldi (Qattiq jism) Bunday moddalar amorf moddalar yoki shishalar deyiladi, chunki oddiy shisha-amorf jismning eng tipik misolidir.

Amorf holat-kristalli va gazsimon holatlar orasidagi ortiq holat bo’lib, zarralar kiristalldagiday tartibli joylashmagan, lekin gazdagidan tartibliroq joylashgan bo’ladi.

Alfa-yemirilish

Alfa-(α)-yemirilishning kashf etilish va uni o’rganish tarixi E. Rezerford nomi bilan bog’liq. α -yemirilish, α-zarra degan nomlarni ham E. Rezerford taklif etgan. Bu voqea radiaktivlik kashf etilganidan keyin bir oz vaqt o’tgach sodir bo’ldi, bunda Rezerford uran tuzlarining nurlanishini endi tekshira boshlagan edi. Tajribalar bu nurlanish bir jinsi emasligini ko’rsatdi. Uning bir qismini yupqa alyuminiy folga yutar, boshqa qismi esa undan bemalol o’tib ketar edi. Olim ularni mos ravishda α-va β-nurlar deb atadi. Biroz keyinroq nurlanishning yana bir tarkibiy qismi aniqlandi, u yunon alfavitining uchinchi harfi bilan γ-nurlar deb ataldi (Beta-yemirilish,Gamma-nurlanish)

Alessandro Volta

Elektr kuchlanish birligiga nomi qo’yilgan taniqli italyan fizigi. Milan yaqinidagi Komo shaharchasida tug’ilgan. Bo’lg’usi olimda tabiatdagi elektr hodisalarni o’rganishga qiziqish ancha erta uyg’ondi. 1769 yilda u leyden bankasi haqida, so’ngra elektr mashina haqida yana bitta maqola elon qildi. 1774 yilda o’zi tug’ilgan shaharcha gimnaziyasida fizikadan dars bera boshladi, 1779 yildan Paviya universiteti profeseori bo’ldi.

Aleksandr Stepanovich Popov

Har yili 7 mayda mamlakatimizda Radio kuni nishonlanadi. Radioning kashfiyotchisi rus olimi Aleksandr Stepanovich Popov bo’lgan.

U Uraldagi Turinskiye Rudniki zavod posyolkasida tug’ildi. Bolaligidan texnikaga qiziqdi, qo’lbola nasos, suv tegirmonlari yasadi, hamisha o’ziga xos yangi narsa uylab topishga urinar edi. Masalan, bir kuni toshli oddiy soatni elektr budilnikka aylantirdi. 

yosh-fizik. uz