Eksperimental fizika

Fizika – eksperimental fan. Galiley, Nyuton va boshqa tadqiqotchilarning ishlarida uning quyidagi asosiy metodi tasdiqlandi: har qanday nazariyaning bashorati tajribalar bilan tasdiqlanishi kerak. XVII, XVIII va xatto XIX asrlarda ayni bir odamlar ham nazariy analiz o’tkazdilar, ham o’zlarining xulosalarini tajribada tekshirdilar. Biroq XX asrda bilimlarning juda tez to’planishi, texnikaning rivojlanishi, ilmiy-texnika revolyutsiyasi deb ataluvchi barcha narsalar shunga olib keldiki, natijada ham nazariya yaratishga, ham tajribalar o’tkazishga bir odamning kuchi yetmay qoldi.

Elektr kuchlanish

Biz turmushimizda bu so’zga o’rganib qolganmiz. Hamma biladiki, xona rozetkasida kuchlanish 220 V. Balki 311 V dir? Bu savolga javob berish uchun tushunchani ta’riflaylik: elektr zanjirning ikkita nuqtasi orasidagi kuchlanish deb, shu nuqtalar orasida birlik musbat zaryadni ko’chirishga sarflangan ishga aytiladi. SI sistemasida kuchlanish birligi uchun volt (1V) qabul qilingan. Bu birlik XVIII asr oxiri – XIX asr boshlarida elektr hodisalarni o’rgangan italyan olimi A. Volt sharafiga qo’yilgan. Zanjirdagi tok kattaligi (Elektrodinamika) va ikkita elektrod orasidagi yo’lni o’tgan zarraning energiyasi kuchlanish kattaligiga bog’liq bo’ladi.

yosh-fizik. uz