Biofizika

Biofizika yoki biologik fizika-biologiya bilan fizikaning turli bo’limlari chegarasida vujudga kelgan hozirgi zamon fanining muhim yo’nalishi. Biofizikaning asosiy vazifasi jonli sistemalarning tuzilishi va faoliyatning fizik asoslarini o’rganishdan iborat. Murakkablik darajasi turlicha bo’lgan biologik ob’ektlarni (ayrim molekulalar va ularning komplekslaridan tortib to xujayralar, ularning turkumlari, to’qimalar, organlar, butun organizmlar va populyatsiyalargacha) tekshirishlarda murakkab muammolarning bir butun kompleksi paydo bo’ladi. Ularni hal qilish uchun hozirgi zamon fizikasi nazariy va eksperimental metodlarning butun arsenalini, shu jumladan, matematik fizikaning qator bo’limalarini, axborot nazariyasi, kibernetika, avtomatik rostlash va fanning boshqa qo’shni yo’nalishlarini qo’llash talab qilinadi.

Bimatall plastinka

Temperaturani ulashda bimetall plastinkadan foydalanish mumkin. Bunday plastinka ikki metalldan, masalan, temir polosasi va unga parchinlab yopishtirilgan rux polosasidan tashkil topgan. Temir va rux birday kengaymaydi. Masalan, 1 m temir simni 100 gradusgacha qizdirganda 1 mm ga, 1 m rux sim esa 3 mm ga uzayadi. Shu sababli, agar bimetall plastinka qizdirilsa, u temir tomonga egila boshlaydi.

Endi bir nechta amaliy maslahatlar beraylik. Qalinligi 5 mm, uzunligi 15 – 20 sm va kengligi 1 sm bo’lgan temir va rux nusxalar oling. Har bir 1,5 –2 sm dan keyin ularni parchin mix bilan biriktiring. Bimetall plastinkaning bir uchini qisqichga qising va uni gaz ustida qizdiring. Plastinka egiladi.Keyin shunday plastinka asosida termometr yasashga kirishing.

Beta(β)-yemirilish

Beta-yemirilish atom yadrosida neytronni protonga (yoki, aksincha, protonni neytronga) almashtirish energetik jihatdan foydali bo’lganda va hosil bo’ladigan yangi yadroning tinch holatdagi massasi kichik, ya’ni bog’lanish enegriyasi katta bo’lganda sodir bo’ladi. Ortiqcha energiya reaktsiyaga kirishgan moddalar orasida taqsimlanadi.

yosh-fizik. uz