Birorta fizik kattalikning uncha tartibli bo’lmagan tartibsiz o’zgarishlariga fluktuatsiyalar deyiladi. Masalan, marsh qilayotgan soldatlar kolonnasining uzunligi shunday o’zgaradi; agar biz kolonna yuz metrga cho’zilgan desak, bu uning o’rtacha uzunligi ekanligini hamda vaqtning turli paytlarida u bir necha metrga uzun yoki qisqa bo’lishi mumkinligini yaxshi bilamiz.

Ehtimollik tushunchasi fizikada gazlarning kinetik nazariyasi rivojlanishi bilan paydo bo’ldi. Gaz juda ko’p harakatdagi zarralardan iborat ekanligi aniqlangach, gaz zarralari – uning molekulalari qanday tezliklar bilan harakatlanishi haqida savol tug’ildi.

Fizikaning vazifasi kuzatiladigan kattaliklar orasidagi bog’lanishlarni aniqlash va tushunib olishdan iborat. Bashoratning tajriba bilan miqdor jihatdan mos tushishi – tushunishni tekshirishning eng ishonchli yo’lidir. XVIII asrdayoq italyan olimi A. Volta «hamma narsani o’lchovlar va darajalarga keltirilmasa, ayniqsa, fizikada qanday qilib yaxshi narsa qilish mumkin?» degan edi.

V. I. Dal lug’atida «paradoks» so’zi shunday ta’riflangan: «birinchi qarashda kelishmagan, hayratga soluvchi, umumga zid, g’alati fikr». Bu ta’rif ilmiy paradoks uchun ham o’rinli bo’lib, faqat unga bunday fikr ishonarli tarzda asoslanishi lozimligini qo’shib qo’yish lozimdir.